Basketbolda Adam Adama ve Alan Savunması Stratejileri
Çoğu basketbol koçu için, çıkılacak olan bir mücadelede adam adama savunma ya da alan savunması arasında bir tercih yapmak, kimi zaman oldukça zorlayıcı olabilmektedir. Genellikle bu karar, koçların takımları hakkında yapacakları, alan savunması için harcadıkları zaman ya da oyuncularının özgün yetenekleri gibi kapsamlı değerlendirme sonuçlarına göre verilir. Kimi zaman ise, doğru bir defans stratejisine karar vermek için, takımların yetenekleri ya da rakibin hücum üzerindeki gücü gibi başka bir takım etkenler üzerinde yorumlar yapılması gerekebilir.
Her seviyede çalışan basketbol eğiticileri, takımlarına her iki stratejiyi de iyi bir şekilde çalıştırmalı ve gerektiğinde bu taktikleri dönüşümlü olarak uygulayabilecekleri seviyeye getirmelidir. Bu temel savunma yollarından bir tanesini birincil defans sistemi olarak seçip, gerektiğinde bir diğerini uygulamak gibi bir yöntem, etkili rakiplere karşı kafa karıştırıcı ve atletik sınırlarını zorlayıcı bir engelleme durumu elde edilmesi için yararlı olacaktır. Hangi savunma sisteminin seçileceğini bilmek ise, sadece her ikisini birden çalışmış olmak ve gerektiği takdirde uygulamada erişilebilecek sınırı ve başarıyı tecrübe etmiş olmakla sağlanabilir. Her ikisinin de güçlü olduğu bazı noktalar vardır.
Adam Adama Savunma Stratejisinin Güçlü Yanları
Bu teknikteki en iyi yönlerden birisi, savunma sisteminin bireysel atletik becerilere vurgu yapıyor olmasıdır. Takımdaki oyuncuları, rakiplerini konusunda motive ederken, en iyi eşleşmeyi ve işbirliğini yakalayacak şekilde oyuncu mevki değiştirmeleri ya da ikili sıkıştırma gibi bazı taktikleri kullanılabilir kılmaktadır. Aşağıda, adam adama savunma neden stratejisinin niçin kullanılabileceği hakkında birkaç madde sıralanmaktadır. Agresif ve etkili savunma: Adam adama savunma yönteminde, toplu hücum oyuncusu tarafındaki savunmacılar, adamlarını çok daha aktif ve agresif bir şekilde tutarlarken, topsuz rakiplerini orta sahada sınırlandırabilirler. Takım koçları genellikle en iyi savunma oyuncuları ile rakibin en iyi hücum oyuncusunu eşleştirmektedirler.
Ayak etkinliğini geliştirme: Genç oyuncular, saha üzerinde tuttukları rakiplerine karşı adımlarını kaydırma ve hücum oyuncusunu uzaklaştırma gibi ayak faaliyetlerini hızlı bir şekilde öğrenmeye başlarlar. Herkes için sorumluluk: Alan savunması uygulanan bir rekabet sisteminde, kimi zaman çevik hücum oyuncularının pota bölgesine kadar sokulması oldukça kolay olabilmektedir. Ancak kuvvetli bir adam adama defansın uygulandığı takımlara karşı, her bir hücum oyuncusu bir savunmacı tarafından işaretlenerek, kimi zaman neredeyse adım adım takip edilmektedir. Özellikle şut atışları esnasında, bu durum oldukça büyük bir önem kazanmaktadır.
Baskılamaya hazır olmak: Savunulan oyuncuların ve mevkilerinin değiştirilebilme esnekliğine sahip olunması, kimi önemli ancak geç kalınmış pozisyonlarda hayat kurtarıcı bir etkiye sahip olabilir. Bu da pozisyonlar sırasında bitmeyecek bir baskı kurabilmenin önemli bir öğesidir. Atletik kabiliyetleri yüksek oyunculara sahip takımlar, adam adama savunma sistemini biraz daha fazla tercih etmektedirler. Bu benimseme, takımlara top üzerinde baskı kurma kolaylığı ve isabet oranı yüksek skorer rakiplerini kilitleme şansı tanır. Bununla birlikte, her oyuncunun bir rakip sorumluluğu ile yükleneceği bir sistem bazı katı ve yerleşik düzenleri olan takımlara uygun olmayabilir.
Alan Savunması Stratejisinin Güçlü Yanları
Bir alan savunmasında, takımın beş üyesi de potayı tehlikeden korumak için birlikte çalışmak zorundadırlar. Bu durumda, hızlı, çevik ve pozisyonlarda atak davranabilen rakiplerle eşleşmek zorunda kalacak olan görece zayıf savunma özellikli oyuncuların zafiyeti dengelenerek, sistem içinde örtbas edilebilirler. İyi kurgulanmış bir alan savunması, aşağıdaki gibi bazı hallerde önemli avantajlar sağlayabilir: Savunma oyuncuları rakiplerine göre daha uzun boylu ve yavaş kaldıklarında, Bir ya da iki isabet oranı yüksek skorer oyuncu üzerinde odaklanıldığında, Tam saha ya da yarı saha baskısı için hareketlenilmesi gereken durumlarda Elbette, yapılacak hatalar bakımından da diğer sisteme göre daha geniş bir alanı etkileyecek olan böyle bir taktiğin uygulanması sırasında, oyuncuların yeterli donanıma sahip olduğuna ve hazırlık yaptıklarına kanaat getirilmiş demektir; aksi halde, saha üzerindeki görüntü düzensiz ve etkisiz bir savunma manzarasından öte geçemeyecektir.
Alan savunmasının bazı önemli yararlarını da sıralamadan geçmek yanlış olur:
- Boyalı alan koruması: Bir 2-3 koridoru, perimetrede hızla ortaya çıkacak ikili sıkıştırmalar ve defansın boyalı alan içerisine toplanması neticesinde, rakibin top sürerek penetre olma çabasını engelleyebilir. Bu durumlarda rakip çoğunlukla dışarıdan, uzak mesafeli atışlar yapmaya zorlanmış olacaktır.
- Savunma oyuncusunu faul sorunundan koruması: Düzeni iyi oturan bir alan savunması, skorer rakip oyuncuyu savunması ya da ikili sıkıştırma uygulaması için takım arkadaşlarının hareketlerine esneklik tanır. Bu durum, özellikle, alçak post bölgesindeki oyuncular için geçerli olup, alan savunması büyük adamların hanesine olası bir faul yazılması tehlikesini azaltabilir.
- Oyunun temposunu düşürür: Alan sistemi hızlı top aktarabilen, derhal hücumu başlatabilen hareketli takımlara karşı oldukça etkili bir yöntem olarak tanımlanabilir. Birçok basketbol koçu, rakibin hücumlarla çok hızlı sayı elde etmeye başladığı ya da takımının oyuncularına kısa bir an nefes aldırmak istediği zamanlarda bu uygulamaya başvurmayı tercih eder.
- Hücumun dengesini bozar: Defanstaki üyelerin esnek pozisyonları, belirli bir ritim dahilindeki rakip takımı oyalayarak, aktif sürelerini köreltir. Bu gibi anlarda, en iyi hücum ekipleri bile oldukça yavaşlamak zorunda kalabilir.
Savunma Sistemi Nasıl Seçilir?
Bir savunma sistemini takım adına temel alabilmek için, eğiticilerin kişisel oyun anlayışlarından, rakibin özel stratejilerini çözümlemelerine kadar birçok kıstas ele alınabilir. Genellikle koçlar, temel sistemleri ile oyuna başlarken –ki bu çoğu zaman adam adama savunma olmaktadır- oyun şartları değiştikçe uyum sağlayabilecekleri ayarlamaları düşünmüş olurlar. Büyük oranda, temel savunma sistemi, takım koçlarının kişisel felsefelerine göre seçilir. Artık rakibi keşfederken, kişisel deneyimlerle oyunu okurken ya da karşılaşma sırasında farklılaşacak maç dinamiklerine göre rakip takımın, temel savunmayı ezebileceği gibi bir görüntü oluşursa, o halde taktik değişimleri devreye girecektir. Bunun anlamı, en az rakibin gücü kadar güç kullanılması gerekliliğidir. Örneğin, başarılı bir skorer hücum oyuncusu adam adama savunmayı delmeyi başarıyorsa, savunmacıları çaprazlanabilir (değiştirilebilir), ikili sıkıştırmaya dönülebilir ya da rakip hücum oyuncusu, savunmadaki eşleniğini atlatmadan önce kendi tarafında baskılanarak, alan savunması hayata geçirilebilir.
